MADDENİN ORTAK ÖZELLİKLERİ

MADDENİN ORTAK ÖZELLİKLERİ

Çevreye bakıldığında çok sayıda ve özellikleri değişik varlıkların olduğu görülür. Çevrede görülen her şey maddedir.  Bizde bir maddeyiz. Yeryüzü çok çeşitli maddelerin bir topluluğudur. Hava su toprak ve güneş kainatın en önemli dört maddesidir. Bazı bilim adamları yeryüzündeki maddelerin kaynağının bunlar olduğunu söylemişlerdir. 

Maddelerin çoğunu görebiliriz. Su, taş, toprak, kitap sıra… vb. maddeler görebildiğimiz maddelerdir. Bazı maddeleri ise göremediğimiz   halde duyu organlarımızla hissedebiliriz. Hava ve koku gibi maddeleri göremeyiz ama hissedebiliriz. 

Isı, ışık, ses, düşünceler veya fikirler ise madde değildir.

Maddelerin ortak özellikleri:

 Bütün maddelerde bulunan özelliğe ortak özellik denir. Bütün maddelerin hacmi ve kütlesi vardır. Ağırlık ortak özellik olarak akla gelebilir ama, bir maddenin uzayın her yerinde kütlesi olduğu halde bazı yerlerde ağırlığı sıfır olabilir. Yani ağırlık ortak özellik değildir.

 Maddelerin, renk, koku, tat, biçim ve sıcaklık gibi özellikleri de vardır. Renk, koku ve tat bazen ortak, bazen de ayırt edici özelliktir. Örneğin tuz ve kömürü rengine bakarak ayırt edebiliriz. Tuz ve toz şeker gibi maddeleri rengine bakarak ayırt edemeyiz. Maddeyi gruplandırmak ve bu gruplandırma hakkında genelleme yapabilmek için maddeler arasında maddenin rengine, kokusuna, canlı ya da cansız oluşuna bağlı olmayan ortak özellikler aranır. 

Bu ortak özellikler;

 a. Eylemsizlik

 b. Hacim 

 c. Kütle 

Eylemsizlik: Maddenin doğal durumunu koruma isteğine Eylemsizlik denir. Duran bir araç aniden harekete geçerse araç içerisindeki cisimler aracın arkasına doğru hareket ederler, araç aniden fren yaptığında cisimler aracın ön tarafına doğru hareket eder. Dolmuş veye Otobüs içerisinde giderken şoförün aniden fren yapması durumunda bütün yolcular öne doğru giderler. Yolcuların bu şekilde hareket etmesinin sebebi eylemsizlik kuvvetinden kaynaklanır. Kütle: Bir maddenin madde miktarına kütle denir. Kütle tanecik sayısıdır diyebiliriz. Bu nedenle kütle miktarı bulunduğu yere göre değişiklik göstermez. Günlük hayatda kütle ve ağırlık birbiriyle karıştırılır. Ancak aynı şeyler değildir. Ağırlık Dünyanın, cismin kütlesinden dolayı uyguladığı bir kuvvetdir. Ağırlık bulunulan ortama göre değişiklik gösterebilir. Örneğin bir cismin  Dünyada ve Ayda ki ağırlıkları birbirine eşit değildir, ama kütleleri eşittir. 

Hacim: Maddenin boşlukta kapladığı yere Hacim denir. Bütün maddelerin bir hacmi vardır. Birimi m3 tür. 

Kütle:Bir cisimde bulunan madde miktarına kütle denir. m ile gösterilir.

Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür.

Sıcaklık basınç ve cismin bulunduğu yere bağlı değildir.

Kütle evrenin her yerinde aynıdır,değişmez.

Fiziksel ve kimyasal bir olay sonucunda toplam kütle değişmez.

Kütle skaler bir niceliktir.